PIER+HORIZON (2016)

Fietsers in de Noordoostpolder kunnen erover meepraten: in dit vlakke land is altijd wind. Paul de Kort maakt die wind zichtbaar in zijn kunstwerk PIER+HORIZON, gelegen in Kraggenburg. Aan weerszijden van een lange pier drijven boomstammen in het water, die aan palen zijn bevestigd. Als de wind draait, draaien de boomstammen mee.
Toen De Kort historische kaarten van dit gebied bekeek, zag hij dat zich hier een 6 kilometer lange strekdam bevond, voordat de Noordoostpolder werd aangelegd. Die strekdam verbond het vasteland bij Genemuiden met een kunstmatig eilandje met daarop een lichtwachtershuisje. Dit bestaat nog steeds, maar ligt tegenwoordig middenin de akkers. Bij normaal waterpeil is in het Zwarte Meer nog een deel van die dam te zien. Een ander deel komt terug in het kaarsrechte betonnen fietspad dat als een oprit naar PIER+HORIZON leidt. De Kort heeft die lijn achter de Zuiderzeedijk verlengd - in het oorspronkelijke ontwerp met een echte pier die hier van 2016 tot 2022 meer dan 100 meter het water instak.

Rond de as van PIER+HORIZON drijven boomstammen, die aan één zijde zijn bevestigd aan een paal. De titel van dit landschapskunstwerk verwijst naar schilderij Pier en Oceaan (1915) van Piet Mondriaan. In de verticale palen, gecombineerd met de horizontale stammen op de waterspiegel, kun je een soortgelijke compositie herkennen. De 36 palen zijn opgesteld volgens de Centrale-plaatsentheorie uit 1933 van geograaf Walter Christaller; de veelhoek die ook de indeling van de Noordoostpolder beïnvloedde. Maar ondanks die strenge indeling, heeft de wind vrij spel bij de boomstammen. De trekkende wind en de golven lijken alsmaar te willen benadrukken dat het landschap hier in beweging is, dat het voortdurend verandert.

Die verandering indachtig heeft ook het kunstwerk zelf onlangs een aanpassing gekregen. De kracht van het water bleek veel sterker dan aanvankelijk berekend en toen PIER+HORIZON begin 2022 ernstige schade opliep door storm Eunice besloten gemeente Noordoostpolder en de kunstenaar in goed overleg dat het niet in de oude staat zou worden teruggebracht. Paul de Kort stelde voor de drijvende matten (kraggen) van het oorspronkelijke kunstwerk te vervangen door boomstammen. ‘Gewaterd’ hout is lang houdbaar en op termijn als nodig eenvoudig te vervangen. Met gebruik van lokaal hout uit het Kuinderbos is zo een duurzame toekomst voor het kunstwerk mogelijk.

PIER+HORIZON (2016) van Paul de Kort (1961-) ligt aan de Zwartemeerdijk in Kraggenburg. Klik hier voor het adres en de coördinaten.

Lees hier meer over PIER+HORIZON van Paul de Kort.

Kunstenaar: Paul de Kort (geb. 28 juni 1961)
Titel: PIER+HORIZON
Onthulling: 7 oktober 2016
Locatie: Zwartemeerdijk, Kraggenburg
Opdrachtgever: Provincie Flevoland
Beheerder: Gemeente Noordoostpolder
De dijk is in beheer bij Waterschap Zuiderzeeland en het gebied valt onder Natuurmonumenten.
Mede mogelijk gemaakt door Waterschap Zuiderzeeland, Bouwfonds Cultuurfonds, Cultuurfonds, Provincie Flevoland en Gemeente Noordoostpolder.

Podcasts over PIER+HORIZON

Kunstjournalist Luuk Heezen interviewt historica Eva Vriend, die met kunstenaar Paul de Kort een passie voor de Noordoostpolder deelt. Dit interview is opgenomen in De Verbeelding, Zeewolde tijdens het Land Art Luisterweekend 2020.

Op 25 januari 2023 was Paul de Kort te gast bij Mister Motley's Kunst is Lang. Een gesprek over zijn werk en bijdrage aan de Nederlandse landschapskunst.