Ambassadeur Britta Peters

Britta Peters is een expert op het gebied van kunst in de openbare ruimte. Peters is artistiek leider van Urbane Künste Ruhr en samensteller van de toonaangevende buitententoonstelling Skulptur Projekte Münster 2017.  Ze is betrokken bij de Emscherkunstweg, een route van permanente kunstwerken langs de rivier de Emscher. Met haar kennis en ervaring is zij de aangewezen ambassadeur voor Deltawerk//. Foto: Caroline Seidel

Britta Peters is ambassadeur van Deltawerk//, een voormalige testlocatie in het Waterloopbos die tot een monumentaal kunstwerk is getransformeerd door RAAAF en Atelier de Lyon. Lees over haar kennismaking met dit kunstwerk.

Technologische monumenten

‘Ik werk met mijn collega Marijke Lukowicz samen aan de Emscherkunstweg, een route van permanente kunstwerken langs rivier de Emscher in het Ruhrgebied. Net als in het Waterloopbos vind je daar duidelijke sporen van het industriële verleden, bijvoorbeeld enorme technische gebouwen zoals afvalwaterzuiveringsinstallaties die nu in onbruik zijn geraakt.

Het Emschergebied is vanouds gerelateerd aan de mijnbouw en de staalproductie, maar de situatie is veranderd waardoor je er nu zulke ‘overblijfselen’ hebt staan. Het zijn een soort hybriden van technologische monumenten en bijna abstracte 'schetsen'. Daarmee bedoel ik dat als je niet veel weet van de achtergrond je deze overblijfselen nog steeds kunt waarderen als echt geweldig gebouwen. En als je meer weet, wordt het nog interessanter. We zoeken daarom naar manieren om de technologische en sociologische context van deze gebouwen en de omringende landschappen, uit te leggen met behulp van artistieke middelen.

Eerste indruk

Marijke en ik zijn speciaal naar Nederland gereden om te zien hoe RAAAF en Atelier de Lyon nieuw leven hebben geblazen in een enorme betonnen geul die vroeger werd gebruikt om golven in op te wekken. Voor ons was het interessant om dit kunstwerk in het Waterloopbos te bezoeken omdat het een permanent kunstwerk in de openbare ruimte is, dat verbonden is met het hervorming van een industrieel gebied.

Mijn eerste indruk was dat Deltawerk // een kolossale muur was, en ik vond het enorm... monumentaal. Toen we dichter bij deze muur liepen, zagen we plotseling dat je de ruimte kunt betreden. En we zagen dat het kunstwerk veel subtieler was dan alleen een enorme betonnen muur.

We merkten allerlei kleine details op, zoals hoe de kunstenaars zich concentreerden op de dynamiek tussen snijvlakken, lijnen, licht en de hele architectonische opstelling. In de deltagoot zaten bijvoorbeeld kleine raampjes waardoorheen mensen konden zien of de golfmachine goed functioneerde; het licht dat nu door de ramen naar binnen valt wordt prachtig in het water weerspiegeld.

‘Heropvoering’ van de geschiedenis

De deltagoot die RAAAF en Atelier de Lyon onder handen hebben genomen, is sterk verbonden met de beveiliging van de grenzen van Nederland, de strijd tegen bedreigingen vanaf het water. Het staat in een bos vol schaalmodellen van waterwerken. Het Waterloopkundig Laboratorium testte hier vroeger onder meer de Deltawerken, maar de modellen staan er nu al jaren ongebruikt bij.

Door de deltagoot in architectonische sculptuur te veranderen, zijn RAAAF en Atelier de Lyon begonnen met een ‘heropvoering’ van de geschiedenis van deze locatie. De plekken waar ze in de muren hebben gezaagd, roepen vragen op.

Als ze de deltagoot niet hadden aangepast, zou je gewoon accepteren dat dit een historisch overblijfsel is van een machine die vroeger golven maakte. Maar door te zagen en de vorm van de muren te veranderen - niet volledig maar net genoeg - vestigen ze je aandacht op de technologie en de geschiedenis van het model. Met artistieke middelen brengen ze naar voren hoe kunstmatig het idee was om een golfmachine uit te vinden om de sterkte van de kustgrenzen te testen.

Kunstenaars als initiatiefnemers

Ik begreep dat het RAAAF en Atelier de Lyons eigen initiatief was om met de Deltagoot te werken. Ik vind het interessant dat ze zelf bepalen op welke plekken en met welke thema’s ze werken, want meestal is kunst in de openbare ruimte meer toegepast van aard. Om zelf te bepalen met welke situaties ze willen werken, dat is self-empowerment - het is iets dat ik erg op prijs stel."